Çocuk Diş Hekimliği (Pedodonti) ve Koruyucu Hekimlik

Pedodonti;
• Bebeğin anne karnındaki yaşamında süt dişlerinin gelişmesini ve kireçlenmesini etkileyen faktörleri,
• Doğum sonrası, bebeklerde diş sürmesi ve diş sürmesini etkileyen faktörleri,
• Kalıcı dişlerin gelişimi-kireçlenmesi ve sürmesini,
• Çocukların süt ve kalıcı dişlerindeki çürükleri ve bunların tedavi yöntemlerini,
• Çocukların ağız-diş sağlığını koruma yöntemlerini,
• Çocuk hastalarda ağız-diş bulgularının sistemik hastalıklarla ilişkisini,
• Koruyucu diş hekimliğini,
• Diş travmaları ve tedavilerini
• Zihinsel engelli çocuklarda koruyucu hekimlik ve diş tedavilerini,
• Erken süt dişi kayıpları nedeniyle ileride ortaya çıkabilecek sorunların önlenmesi için gerekli uygulamaları kapsamaktadır.

Çocuk doğduktan 6-7 ay sonra dişleri çıkmaya başlar ve iki yaşına kadar tamamlanır. Süt dişi olarak tanımlanan bu dişler geçicidir ve 20 tanedir. Çocuklar bu dişleri 7 yaşına kadar taşırlar ve yedi yaşından itibaren bu dişler kök uçlarında bulunan asıl diş taslaklarının oluşmasıyla itilir ve atılır. Süt dişlerinin dökülmesi genellikle 11 yaşına doğru tamamlanır.

Parmak Emme
Çocuklarda görülen zararlı alışkanlıkların başında gelir. Genellikle 5 yaş altı çocuklarda parmak emme zararsız bir alışkanlıktır ancak ilk daimi dişlerin sürdüğü 6 yaştan sonra devam ederse sorun yaratır. 8 yaşına kadar çene kemiği çok yumuşak ve esnektir. Parmak emme sırasında parmağın yaptığı basınç hassas olan çenenin gelişimini etkiler ön dişleri ileri iterken alt dişleri geriye doğru çeker. Eğer çocuk bu alışkanlığından vazgeçemiyorsa ilk etapta bir ödül ceza sistemi kurabilirsiniz. Parmak emmediği günler ödüllendirip emdiğinde ceza uygulayabilirsiniz. Problem bu şekilde sonuçlanamıyorsa diş hekiminize başvurun. Diş hekiminizin yapacağı bir aparey çocukta bu kötü alışkanlığı bir kaç günde kesecektir.
Biberon Çürükleri
Bebekler ve küçük çocuklarda sıkça rastlanan sorunlardan biri biberon çürükleridir. Bu çürükler sütte, mamalarda, meyve sularında bulunan şeker ve tatlıların dişlere uzun süre temasıyla oluşurlar. Uyku sırasında şekerli sıvılarla uykuya dalan çocuk risk altındadır. Çünkü uyku sırasında salya artış gösterir ve şekeri tüm ağıza yayar. Çürük yapıcı bakterilerin de bu şekeri kullanıp asit üretmeleri sonucu dişler etkilenir. Çocuğunuzun dişleri düzenli kontrol edilmesi ve çürük belirtisi olan kahverengi lekelerin mutlaka takip edilmesi gerekir. Düzenli diş fırçalamaya ilk diş çıktıktan sonra hemen başlanmalıdır. Ancak bir gazlı bez yardımıyla henüz dişler sürmeden bile önce ağzı düzenli olarak silmek en uygunudur. Biberon çürüklerini önlemenin en basit yolu çocuğun biberonla ve tatlıya batırılmış emzikle uyumasını engellemektir.

Çocuklarda uygulanan tedaviler

Florür Uygulamaları

Koruyucu diş hekimliğinde en etkili tedavi şekli olarak kabul edilen florür tedavileri, sağlıklı bireylerde, çürüğe yatkın bireylerde, dişlerdeki hassasiyet ve erozyon tedavisinde, özel bakıma ihtiyacı olan sistemik rahatsızlığı olan bireylerde uygulanabilmektedir. Uygulamalar bireyin yaş ve çürük oluşum riskine göre belirlenen sıklık ve miktarlarda gerçekleştirilmelidir.

Fissür Örtücüler

Anatomik olarak azı dişlerinin çiğneyici yüzeylerinde bulunan girinti ve çıkıntılar, yiyecekler için yapışıp kalabilecekleri bölgeler oluşturmaktadır.
Çürükler temizlenmesi zor olan bu bölgelerden başlamaktadır. Fissür örtücüler, dişlerde bu yüzeyleri sığlaştıracak, besinlerin tutunmasını azaltacak ve fırçalanmasını kolaylaştıracak bir yüzey oluşturulmasına yardımcı olmaktadır. Klinik uygulamalar sonrasında çürük oluşumun %70-80 oranında azalma görüldüğü bilinmektedir.

Yer tutucular:
Herhangi bir nedenden dolayı erken kaybedilmiş süt dişlerinin yerlerini korumak için yapılan hareketli ya da sabit apareylere yer tutucu denir. Süt dişlerinin erken kaybedilmesi fonksiyon ve estetik sıkıntıların yanında bir takım gelişimsel sorunlara da neden olmaktadır. Süt dişleri sürecek olan daimi dişler için rehberlik etmektedir eğer zamanından önce kaybedilirlerse daimi dişler rast gele bir biçimde sürecek ve çapraşıklıklar oluşacaktır. Bu nedenle periyodik kontroller ihmal edilmeden karışık dişlenme dönemindeki ilkokul çocuklarında gelişim ve çürük takibi çok sıkı tutulmalıdır.

Dolgu

Süt dişlerinde meydana gelen çürük lezyonlarında dişin düşme yaşı, çürüğün derinliğine oluşan doku kaybına bağlı olarak tedavi şekline karar verilip, uygun dolgu maddesiyle dişin restorasyonu sağlanır.
Kanal tedavisi

Diş dokusu canlılığını kaybettiğinde, ağrı ve şişliğe neden olabilir. Dişin canlılığını kaybetmesi, diş çürüğü veya dişe gelen bir travma sonucunda gerçekleşebilir.
Dişte meydana gelen ilerlemiş çürükler veya renk değişikliği enfeksiyonun belirtileridir. Enfeksiyon süt dişlerinde görülebildiği gibi daimi dişlerde de görülebilir. Tedavi öncesi antibiyotik kullanılması gerekebilir. Vakanın durumuna göre kanal tedavisi yapılır ya da durum çok ilerlemişse dişi çekmek gerekebilir.